De populariteit van crankbaits neemt steeds verder toe. Natuurlijk vinden ook softbaits gretig aftrek, maar eindelijk weet men weer de kracht en ook charme van deze kleine hardbaits te waarderen. Specialist Hendry Vis neemt je mee in zijn aanpak bij het werpend vissen met dit kunstaas.
Door Hendry Vis
Wat is een crankbait eigenlijk? Een crankbait is een hard stuk kunstaas, gemaakt van plastic of hout, dat is ontworpen om door middel van het binnen draaien (cranken) naar beneden te duiken en een bepaalde actie te genereren. In dit artikel gaat het over crankbaits met een duiklip en een enigszins bolle vorm die speciaal zijn ontworpen voor het werpend vissen. De in Nederland veel gebruikte term ´pluggen´ is wat ruimer en omvat bijvoorbeeld ook lange slanke pluggen die vooral worden gebruikt om mee te trollen.
De kracht van een crankbait
Een crankbait is een kunstaas waarmee je snel en efficiënt water kunt afvissen op zoek naar actieve vis. Bovenal is het een hele leuke manier om met relatief licht materiaal allerlei rovers te belagen. Persoonlijk vind ik de visserij in de zomer op de rivieren het leukste. Dagen met 4-5 verschillende soorten zijn geen uitzondering.
De snoek, baars en roofblei zijn daarbij in de regel het makkelijkste te vangen. Voor snoekbaars moet je soms flink je best doen, vooral als ze later in de zomer en het najaar wat minder agressief zijn en zich vaker in dieper water ophouden. De winde vang je met crankbaits regelmatig als verassing tussendoor. En niet alleen op stromend water, ook in stilstaande meren kunnen crankbaits zeer effectief zijn, met name voor snoek en baars.
Materiaal
In principe kun je een allround spinhengel met een lengte van ca. 210-240 cm prima gebruiken voor deze visserij. Om te beginnen heb je een hengel nodig die gemakkelijk oplaadt. Dat vertaalt zich in een semi-parabolische actie waardoor je het relatief lichte kunstaas verder kunt gooien. Bovendien neemt het risico op lossers tijdens de dril af bij een wat zachtere hengel. Kies verder een molen of reel met een lage overbrenging (ca. 6,0:1) waardoor de weerstand van de crankbait minder zwaar aanvoelt.
Vis je vanuit een boot en kun je meerdere hengels meenemen, dan is het raadzaam om het materiaal nader af te stemmen op het type crankbait. Zelf maakt ik gebruik van een drietal hengels:
1> Lichte baitcaster (215 cm/ ca. 5-20 gram) i.c.m. 00/28 fluorocarbon
Deze setup wordt ingezet bij het vissen met kleine crankbaits die tot ca. 2,5 meter diepte lopen. Een fluorocarbon hoofdlijn heeft als voordeel dat het wat rekt. Dit helpt bij het werpen en heeft als bijkomend effect dat een vis het kunstaas makkelijk naar binnen kan zuigen. Tijdens de dril zorgt de rek in de lijn ervoor dat het kunstaas minder snel los schiet. Dit is vooral een voordeel bij baars.
Een beetje rek in de lijn zorgt er ook voor dat je minder vaak vast zit omdat het kunstaas makkelijker van obstakels afstuitert. Dit alles gaat uiteraard ten koste van het gevoel, maar dit is nu van minder groot belang. Belangrijk is wel om een zacht type fluorocarbon te gebruiken die geschikt is als hoofdlijn. Een diameter van 28/00 en trekkracht van 5 kg lijkt laag, maar in combinatie met de juiste hengel is dat geen enkel probleem. Fluorocarbon dien je wel vaker te vervangen dan dyneema.
2> Baitcaster (215 cm / ca. 10-30 gram) i.c.m. 14/00 dyneema
Deze set up wordt gebruikt voor grotere crankbaits en wanneer er wordt gevist langs structuren met grote diepteverschillen. Een baitcaster geeft de mogelijkheid om preciezer te gooien rondom bijvoorbeeld een kribkop of een steil talud. In dit geval heeft een dyneema hoofdlijn de voorkeur omdat het wat meer trekkracht heeft en zorgt dat de crankbait wat sneller op diepte komt.
3> Een spin hengel (ca. 240 cm / ca. 5-30 gr) met molen i.c.m. 8/00 of 10/00 dyneema
Deze combinatie wordt met name ingezet voor het vissen op snoekbaars met dieplopende crankbaits (ca. 3 – 5,5 meter). De dikte van de lijn is van cruciaal belang om een crankbait werpend op grote diepte te presenteren. Een dunne dynema lijn in combinatie met een lange hengel en grote molen maakt het mogelijk om verre worpen te maken en het aas langdurig op diepte te kunnen aanbieden.
Hoewel fluorocarbon zinkt en in theorie de crankbait dieper laat lopen, valt dit voordeel volledig weg tegen de veel dunnere diameter van dyneema. Een rekloze lijn is in dit geval van groot belang om goed bodemcontact te voelen en de haak te zetten in de vrij harde bek van een snoekbaars. Dyneema heeft in dit geval dus sterk de voorkeur. De balans tussen een dunne lijn, een goed afgestelde slip en een niet te harde hengel is daarbij van groot belang. Overigens is deze set up ook prima geschikt voor het vissen op roofblei.
Duiklip
De positionering en het formaat van de duiklip bepalen grotendeels de maximale duikdiepte. Hoe meer de duiklip in het verlengde van de crankbait staat, hoe dieper die in de regel duikt. Maar los daarvan is het vooral de grootte en de lengte van de duiklip die de maximale duikdiepte bepaald. Bij sommige exemplaren is de lip voorzien van een extra knik waardoor een grotere diepte kan worden bereikt, zonder dat de weerstand op de hengel toeneemt.
De vorm van de lip bepaalt de actie, maar ook de mate waarin de crankbait vastloopt in stenen en andere obstakels. Een zogenaamde squarebill crankbait heeft een hoekige duiklip die aan beide zijden naar buiten loopt, waardoor het kunstaas ver uitslaat en makkelijker afketst op harde structuren en waterplanten. Dit type crankbait mag dus niet ontbreken in je tackle box!
Kleur
De keuze voor de kleur van de crankbait stem ik af op de lichtindringing van het water. De vuistregel is natuurlijke kleuren in helder water en meer opvallende kleuren in troebel water. Let daarbij ook op de kleur van het buikgedeelte. Met drie kleuren kun je vrijwel alle omstandigheden aan.
Bij aanschaf van ondieper duikende exemplaren ligt de nadruk wat meer op natuurlijke kleuren omdat de lichtindringing in ondiep water in de regel beter is dan in diepere delen, waar wat meer opvallende kleuren de voorkeur hebben.
Presentatie
Een veel gemaakte fout bij het vissen met crankbaits is het met een vaste snelheid naar binnen draaien. Juist door de snelheid te variëren en het kunstaas soms totaal stil te laten vallen verleid je de rovers sneller tot een aanbeet. Het kost enige discipline maar doorzetten wordt vanzelf beloond.
Op rivieren heb je de keuze om met stroom tegen of juist met stroom mee te vissen. Dit laatste heeft meestal de voorkeur omdat je meer water afvist en het aas sneller op diepte komt. Een uitzondering daarop is wanneer de vis minder actief is of op een plek waar een concentratie vis wordt verwacht. In dat geval loont het soms ook om tegen de stroom in te vissen waarbij je de rovers veel meer tijd geeft om het aas te pakken.
Tunen
Het komt wel eens voor dat crankbaits scheef lopen. In dat geval kun je ze prima ‘tunen’ door het bevestigingsoog een klein beetje bij te buigen met een kleine tang. Verwijder hierbij de splitring en buig het oogje voorzichtig naar rechts in geval het aas naar links afwijkt of buig naar links bij een tegenovergestelde afwijking. Er bestaan ook crankbaits die nooit scheef lopen, zoals de ACC-Trac serie van. Deze exemplaren zijn voorzien van een uit zichzelf stabiliserend bevestigingsoog aan de lip van de plug, die ervoor zorgt dat de crankbait altijd recht door het water zwemt. Ideaal als je bijvoorbeeld met hoge snelheid op roofblei vist.
World crank cup
Komend najaar zal wederom de World Crank Cup plaatvinden op de Amer, Nieuwe Merwede en Oude Maas. Dit is een door roofvisser Willem Stolk bedacht concept waarbij vissers uit diverse landen gedurende drie dagen uitsluitend werpend met crankbaits vissen op snoek, snoekbaars, baars en roofblei. Je vist daarbij individueel en een Marshall aan boord zorgt voor het vastleggen van de vangsten. Meer informatie is te vinden op www.worldcupserie.com of klik HIER.
Wil je nog meer weten over het vissen met crankbaits? Check dan de video waarbij roofmeisters Hakkert & Honders samen met mij en mijn vismaat Gerald Vierhout een dag de rivier op gaan. Nog even geduld, de beelden liggen as we speak op de edit tafel, maar het belooft een super video te worden. Oh ja, door het kijken van de video kun je ook nog eens Quantum crankbaits winnen! Stay tuned.