Optimaal trollen – Een vak apart – SEAN WIT

Wie beweert dat trollen saai is, heeft het nooit op de juiste manier gedaan. Zeker het trollen met meerdere hengels en planerbords, danwel grote sideplaners,is een vak apart! Specialist Sean Wit geeft tekst en uitleg!

Door Sean Wit

Zowel in Zweden als in Nederland vis ik op enorme wateren, waarin de plekken om je vizier op te richten in het voorjaar vaak toch wat meer voor de hand liggen dan in de zomer. In de zomer liggen de echte grote veel minder op de ondieptes. Hier liggen verschillende redenen aan ten grondslag, zoals temperatuur, hengeldruk en jachttactieken.

Diep water maar grote signalen op half water!

Je kunt ondiep absoluut nog goed vis vangen, maar de koningin van het grote water heeft echt geen beschutting nodig. Die jaagt op scholen met grote baarzen, brasem, springende forellen en vooral op kleinere soortgenoten die naïef de oversteek proberen te wagen. Ik vang bijvoorbeeld in Zweden tijdens de warmere maanden regelmatig grote vissen boven soms wel 60 meter water. Ook in Nederland overigens! Nu is 60 meter lastig te vinden qua diepte in de Lage Landen, maar vergelijkbare situaties zijn er zeker. Doe het eens anders en zoek ze dus boven dieper water.

Natuurlijk liggen deze vissen niet stijf tegen de bodem aan. Sterker nog, deze ‘stor gädda’s’ (Zweeds voor grote snoeken) zwerven vaker dan je denkt door de bovenste waterlagen. Rondom de bekende hotspots op het ondiepe, maar vaak ook gewoon midden op de plas. Vaak genoeg zien we in de oppervlakte immers grote scholen baarzen jagen, brasems rollen en in Zweden forellen spectaculaire toeren uithalen. Ook op de dieptemeter zie je geregeld interessante signalen tussen de 2 en 5 meter, die regelmatig resulteren in een aanbeet.

Op half water, rondom een school aasvis lag deze prachtige oktober-metersnoek.

Op dusdanig groot water is een GPS echt van vitaal belang. De voornaamste reden: veiligheid! Oude strekdammen, gevaarlijke rotsen en ondieptes die soms maar enkele centimeters onder het wateroppervlakte schuilen, maar ook vanwege de veranderende weersomstandigheden… Denk aan mist oh het invallen van duisternis, waarbij GPS je beste vriend zal zijn!

Met SonarCharts Live krijg je veel meer inzage in de diepte en structuren, zelfs op meren die helemaal niet op de kaart staan!

Vistechnisch gezien heeft een GPS ook ontzettende meerwaarde. Scherp langs een stijl oplopend talud trollen kan zoals je misschien weet vaak lonend zijn. Zonder GPS pakt dat vaak uit tot één berg frustratie en als je pech hebt, zelfs het verspelen van kunstaas. Daarnaast is het tijdens het trollen van absoluut van belang om te weten hoe snel je gaat. Ook die info kun je goed aflezen op GPS. Er is overigens geen magische snelheid die je moet hanteren, het is vooral zoeken naar wat op dat moment werkt, afhankelijk van (daar heb je ze weer!) helderheid, zonlicht en het type kunstaas wat gebruikt wordt.

Met AutoChart Live creëer je een nog gedetailleerdere waterkaart, waarmee je nieuwe inzichten opdoet.

Wanneer je gericht op jacht gaat naar vissen die over het open water zwerven, dan is het plotten van dieptes en waypoints noodzakelijk om patronen te herkennen. Als je structureel waypoints plaatst bij iedere aanbeet, dan zul je op een gegeven moment patronen herkennen en hotspots identificeren. Soms is het lastig te verklaren waarom bepaalde stukken op het open water beter zijn dan anderen. Er zijn zaken die simpelweg niet of nauwelijks waarneembaar zijn. Denk aan stroming of een geïsoleerd stuk water met een hogere of lagere temperatuur.

Huidige elektronische hulpmiddelen zoals Side Imaging, Downscan en live mapping functionaliteiten zoals Autochart Live (Humminbird gebruikers) of Sonar Charts LIVE zijn echt een aanvulling. Lang niet alle Zweedse meren staan op de kaart, laat staan gedetailleerd. Ik maak hier actief gebruik van om zo nog beter patronen te kunnen herkennen.

Spreid je winkansen!

In Nederland is spreiding al enorm belangrijk met trollen. Hoe breder het spoor is dat je trekt, hoe meer water je bevist, hoe meer vis je in theorie tegen komt. Daarom alleen al (naast andere argumenten) is het gebruik van een korte handhengel en een lange steunhengel aan te raden. In Zweden is het allemaal net even wat groter én het water is veel minder bezaaid met plantenresten of takken, laat staan de door mensen achtergelaten rotzooi… Het trollen is daardoor in Zweden een stuk relaxter. Je hoeft immers niet om de 5 minuten je kunstaas schoon te maken van allerlei rommel. Dit biedt weer mogelijkheden tot het trollen met kleine of zelfs grote planerboards.

Het oogt ingewikkeld, maar als je het kunstje eenmaal doorhebt is het een een dodelijk effectieve manier van vissen!

Kleine en grote? Wat is het verschil? Ik doel dan niet op de maat van de planerbords, hoewel de inleiding anders doet vermoeden. Onder kleine planerboards versta ik de bekende, vaak geel of oranje ‘plankjes’ die je op je lijn bevestigd om zo verder vanaf de boot te kunnen vissen. In veel situaties ideaal, echter tijdens de dril is het vervelend dat deze extra weerstand op de lijn genereren.

Ik gebruik al jaren grote planerboards, dat wil zeggen, één grote per kant. Deze zijn bevestigd aan een stevige planerlijn, welke aan weerszijde samen komt bij een grote trolpaal. Deze paal bevindt zich op de punt van de boot en vanuit deze plek kunnen wij lijnen met clips bevestigen aan de planerlijn en zo een spoor trekken van verschillende aasjes verdeeld over de planerlijn.  Meer informatie is hierover terug te vinden in de video. 

Eerste keer met planerbords vissen

Nu hoor ik vaker tijdens mijn werkzaamheden als visgids, dat veel roofvissers één of twee keer proberen te vissen met planerbords en vervolgens afhaken. ‘Te veel gedoe’, is vaak het argument. Natuurlijk, je moet veel meer doen met planerbords dan wanneer je traditioneel met twee hengels in de steun vist. Die extra complexiteit kan in het begin wat overweldigend zijn, daarom is het de kunst om het in het begin simpel te houden.

Een waar Zweeds donker-goud monster voor vismaat Frans van de Putte, die hooglopende swimbait pakte boven 45 meter(!) water…

Mijn tip hierin is om met 1 planerbord te starten per kant. Doe hier een drijvend stuk kunstaas aan, dat max. een meter diep loopt. Het kunstaas aan de handhengel mag dieper lopen en zinken. Doordat het aan de handhengel bevestigd is, kun je deze gemakkelijk bijsturen. Naarmate je meer vertrouwd raakt met het hele circus, kun je een extra planerbord inzetten of met zinkend kunstaas aan de slag.

Selectief vissen

‘Groot kunstaas, grote snoek’ is een uitspraak die je wel vaker hoort. Het is lang niet zo dat groot kunstaas alleen maar grote snoeken doet toeslaan… Klein aas doet soms wonderen op grote snoek en toch vallen kleine snoeken soms geheel onverwachts het grote kunstaas aan. Soms zit je uren te wachten op die verwoestende aanbeet en komt er een visje van anderhalf maal de lengte van jouw kunstaas boven water!

Groot vangt groot? Soms is er geen touw aan vast te knopen.

Op groot, helder water gebruik ik graag groot ‘natuurlijk’ kunstaas dat met normale én lage snelheid te presenteren is. Onder normaal versta ik 4 km/h, terwijl traag voor mij tussen de 3 en de 4 is. Een groot profiel is van belang om grote snoeken, zeker als ze dieper liggen, te verleiden om in actie te komen. Een afstand van meerdere meters overbruggen om het aas te grijpen is geen enkel probleem voor een grote snoek mits de presentatie overtuigend genoeg is.

Snoeken zijn opportunistische roofdieren, in de warmere maanden schiet het metabolisme omhoog en een buitenkansje om een flinke voorn, forel of kleinere soortgenoot te pakken, zullen ze niet snel laten liggen! Veruit favoriet zijn voor ons de 40 cm 3D Line-Thru Trout en 25cm & 32cm 3D Line-Thru Roach van Savage Gear, zowel de medium sink als de shallow variant!

Side Imaging

Nog een geweldig hulpmiddel is Side Imaging. Traditioneel ‘pingt’ een dieptemeter naar beneden, maar tegenwoordig hebben de meeste dieptemeters ook een optie om naar de zijkanten signalen te sturen en zodoende een beeld te schetsen van je omgeving. Hiermee kun je schoten brasem, baars of andere prooien van snoeken vinden, maar ook structuren die interessant zijn om te bevissen.

Een brede selectie van middelgrote en grote, natuurlijke swimbaits genieten mijn voorkeur!

Afgelopen herfst kwam ik een aantal diepe gaten tegen op mijn Side Imaging van mijn Humminbird die nog niet op de kaart stonden. Achteraf gezien logisch want een zandzuiger was daar de hele zomer bezig geweest met het winnen van een flinke hoeveelheid zand. In deze gaten lagen kleine scholen aasvis, die we direct konden markeren. Vervolgens vingen we daar een mooie serie grote vissen, die wij zeker weten gemist hadden zonder deze inzichten.

Een goede vismaat

Aanpassen aan de situatie, groots denken, selectief vissen, ervaring toepassen…  Er zijn zat factoren die van toepassing zijn, maar je hebt soms ook wat geluk nodig. Geluk dwing je tot op zekere hoogte ook af, maar er zijn factoren waar je simpelweg geen invloed op hebt.

Ineens lijkt een stuk kunstaas van 40 cm niet meer zo groot…

Denk bijvoorbeeld aan het weer. Aanpassen aan de weersomstandigheden is één ding, maar dit jaar vielen de laatste drie dagen van onze Zweden trip compleet in het water. Niet zozeer door de regen, maar wel door levensgevaarlijke onweersbuien. Als het onweer over de bergen komt rollen en je bliksem ziet inslaan in het water terwijl je bijna geen kant op kunt, besef je dat je eigenlijk heel nietig bent op zulke grote wateren. Met meerdere hengels recht omhoog en een RVS planermast die fier omhoog staat, ben je een gemakkelijk doelwit wat niet tot nauwelijks dekking kan zoeken. Houd het dus goed in de gaten. Zoals altijd natuurlijk, maar met een groot sideplaner systeem is waakzaamheid extra geboden…

Daarnaast is deze manier van vissen soms een ware loterij. Ik heb dagen gehad waarbij vismaat Frans 5 meters had en ik alleen de kleintjes mocht vangen en fotograaf mocht spelen… en visa versa! Zelfde setup, kunstaas, diepte, maar toch valt het roulette balletje steeds op één en dezelfde kleur.

Aasvis in één van de kuilen gecreëerd door een zandzuiger.

Als afsluiter wil ik benoemen dat de visserij die ik hier beschrijf, valt of staat met doorzetten en scherp blijven. Blijf (samen) analyseren, blijf aanpassen aan de situatie en blijf vooral doorzetten. Ook het trollen doe je echt samen als team en zorg dan ook dat je van tevoren op elkaars verwachtingen afstemt.

Daarbij kan het vaak taai zijn. Dit is onderdeel van het leerproces. Een zwaar proces met een grote vis aan het einde, dan is de beloning eigenlijk veel groter. Wat mij vaak helpt, is om losse sessies niet als individuele sessies te zien, maar als onderdeel van een groter geheel. Als die beloning komt, kan het soms zelfs vreselijk spannend worden.

Bijna windstil en volle bak zon… Toch wisten wij deze ochtend twee 120+ vissen achter elkaar te vangen door op de situatie in te spelen!

Als de knop echt om gaat bij snoeken, duiken ze gezamenlijk op alles wat maar zwemt, alsof ze in geen weken gegeten hebben. De meest onvoorstelbare dingen kunnen er dan gebeuren, met soms meerdere metervissen tegelijk aan de haak. Er gebeurt dan zoveel tegelijk, dat elkaar aanvoelen als vismaat bijna essentieel is.

Zonder al te veel woorden weten wat er op zulke momenten moet gebeuren, alleen een blik kan al voldoende zijn. Vismaten die dezelfde passie hebben, die soms in de stromende regen en met veel te weinig slaap toch nog even dat extra uurtje willen blijven, ondanks dat jij er die dag eigenlijk al helemaal klaar mee bent… Die zijn goud waard!

Sean Wit